EN NOG IN VOORTGAANDE BEWERKING

Bangkok - Hongkong, 30 september 2014

Weer even terug in Hongkong. Omdat het hier gezellig is. En om langs te gaan bij Maarten en Andrea. Wel in een woelige tijd. Kamertje boeken vooraf was niet eenvoudig omdat het nationale feestdagen zijn en alles vol zit en wat net niet vol zit heeft de prijzen verdubbeld. Yesinn Causeway bay hostel vol, Check inn hostel Wan Chai gelukkig niet. Wel 40 euro pen nacht voor een bed in een slaapzaal. Woelige tijden ook omdat er studentenprotesten zijn waarbij straten worden bezet. Geen trams en bussen op Hongkong Island. Dat is voor mij geen probleem want de metro gaat onder de wegbokkades door en lopen kan gewoon. Wat ik ervan meemaak is heel vredig, gezellig en bijna feestelijk als de aanleiding niet zo ernstig zou zijn. Hongkong is voor mij ideaal wandel gebied al zal lang niet iedereen dat mij mij eens zijn. Op dag 2 ben ik vanaf het oude Wan Chai postkantoor de Wan Chai Gap Road omhoog gelopen. Steiler kan het niet; geen verkeer, alleen wandelaars. Sommige wandelaars gaan al zigzaggend naar beneden. Hoewel ik soms denk/doe alsof ik piep blijf, moest ik om de tien minuten even uitblazen en niet alleen omdat het uitzicht af en toe adembenemend was. Halverwege, waar Wan Chai Gap Road de Bowen fitness Trail kruist, is een parkje. Prachtig uitzicht op de stad beneden en lekker uitpuffen op een bankje. Niet lang. In een soort prieeltje zit een groep Philippijnse dames al etend van hun vrije dag te genieten. Zij wenken mij om aan te schuiven. Dat is niet erg want het is inmiddels lunchtijd en gratis eten is een Durch Dream. Leuke meiden. lang met ze gepraat over hun leven in HK,  het verschil tussen de mensen hier (Grumpy people) en de manier hoe zij thuis in de philippijnen met elkaar om gaan. Hun arbeidsomstandigheden. Die zijn minder. Ze worden ook niet ruik. 4000 HKD (ca 400 euro) per maand en 1500 HKD (150 euro) tegemoetkoming voor huisvesting. Soms hebben ze geluk en lunnen ze bij hun werkgever mee eten. Vaak hebben ze kinderen die bij grootouders of andere familieleden leven. Als het lukt kunnen ze een keer per jaar naar huis. Niet altijd. Hun kinderen zijn dan al weer een stuk groter. Een van de vrouwen is klaar. Haar docht is "graduated" en dus hoeft ze niet meer zoveel geld te maken. Ze is blij dat ze eindelijk naar huis kan. De dames zijn niet katholiek maar reborned christians. Spijtig voor mij dat ik niet in een god geloof. Toch geven ze mij een God bless mee. Want ik ben een goede man. Dat hadden ze toch maar even ontdekt in die korte tijd. Ik loop verder naar beneden via de Bowen Road Fitness Trail en passeer en wordt gepasseerd door bosjes puffende en zwetende mensen. Waar je zin in hebt op je vrije dag.

Hongkong - Shanghai, 3 oktober 2014

Voor de tweede keer afscheid moeten nemen van mijn rugzakje. Het is mij al eens eerder gebeurd in Manilla waar ik bijna een kio zwaarder was dan de toegestane 7 kg. Hier is het maximum voor Spring Airlines nog lager, 5 kg voor board bagage en ik heb ca 7 kg. Spring Airlines is heeeel karig. Dat geeft veel gedoe bij het inchecken want al die tassen met cadeautjes die meemoeten naar Shanghai en dan nog eens een oversized cabin koffertje; daar wordt het checkin meisje tureluurs van. Ik voorkom een discussie en doe het noodzakelijke in mijn opvouwbare wandel en winkel mini rugzakje. De rest gaat op de band. Als ik die rugzak kwijt raakt zit ik wel mooi zonder onderbroeken en zakdoeken. Maar het zal wel goed gaan. In Shanghai worden we weer herenigd.

Shanghai, 4, 5, 6 en 7 oktober 2014

Naar Shanghai op uitnodiging van H. en S., een Chinees echtpaar. H. heeft zijn roots en familie in Shanghai. Voor de roots van S. moeten we naar Wenzhou. Gast betekent hier een VIP behandeling. En een gast van H. en S. is meteen ook de gast van de familie van H. En een gast moet gevierd worden en eten speelt daar een hoofdrol in. Soms treed ik een beetje buiten mijn grenzen door H. koffie aan te bieden of een watertje te kopen. Dit is alweer de derde keer dat ik in Shanghai ben. Dat is niet vervelend omdat er zat te zien is. Hoewel het een stad is die met ruim 20 miljoen inwoners letterlijk de hoogte is ingegroeid, is er her en daar nog voldoende oud China te vinden. Wel steeds minder want slopen is hier een enthousiaste hobby. Mijn vrienden vinden dat een goed zaak want die ode huize zijn klein en onhygienisch. Ik hou het er voorlopig op dat de moderne flats wel heel erg ongezellig zijn en zou de voorkeur geven aan de kleine straatjes die zelfs per buurtje afgesloten kunnen worden. Wel sociale controle maar misschien toch wel beter dan de afwezigheid van sociale contacten in de vaak meer dan twintig verdiepingen tellende flatgebouwen.  De trend is hier dat het modern moet zijn en westers lijken. Flats, auto's, kleding, winkels. En vooral heel erg luxe. Gelukkig zijn er nog veel plek ken te vinden met kleine winkeltjes en eethuisjes. Gewoon gezellige buurtjes waar alles door elkaar heen krioelt. Zolang het althans nog duurt. Het lijkt wel of China, in ieder geval in de grot steden, niet meer Aziatisch wil zijn en in plaats daarvan met Zara kleertjes aan al pingelend op de Iphone van de Starbuck latte zit te lurken. Starbucks, die in Utrecht op het station al onbehoorlijk duur is, koste hier nog eens bijna het dubbele. H. is wel te  porren voor een uitstapje en 's-avonds laat komen we terecht bij een piepklein eethuisje waar een 11 man, vrouw, kind moslim familie uit het Westen van China het dagelijks brood weet te verdienen. Binnen zitten, buiten op de stoep worden de spiezen met lamsvlees (zeiden ze maar volgens mij was het onmiskenbaar geitenvlees) op de houtskool geroosterd. Echt lekker, mals en goed gekruid. Via H. als tolk hebben de pater familias uitgehoord. Een 24 uurs bedrijf, dat hij met zijn vrouw en hun twee zonen met aanhang drijven. Nij heeft zijn ene zoon dienst, later komt de ander met aanhang om de hongerigen in de nacht te voorzien. De drie kleine kindertjes van de zoon die nu dienst heeft worden scherp in de gaten gehouden door oma. Biertje? Ik denk van niet omdat het moslims zijn. Maar dat is geen probleem, met wat geld mee gaat zoonlief op pad om koud bier voor ons te halen. Geld maakt mensen rekkelijk.   

Shanghai - Wenzhou, 7 en 8 oktober 2014

Met de nachttrein van Shanghai naar Wenzhou waar S. haar moeder woont en zij op school heeft gezeten. De nachttrein vertrekt van het Zuid station en dat is op zich al een verrekt eind rijden. Met de metro een uur. Nu brengt de zwager van H. ons. Dat moest ook wel want we waren laat omdat H. zijn creditcard kwijt was en S. (meisje) twee koffers bij zich had.  

Drie bedjes boven elkaar; schoon lakentje, kussensloop en dekbed. Naar boven klimmen gaat goed, maar dan tussen onder- en bovenbed glippen gaat toch al wat moeizamer. Iedereen moet bij voor het beklauteren van de wagon zijn ticket afgeven in ruil voor een metalen plaatje met je bednummer. Pas later begrijp ik waarom. De conducteur doet je kaartje in een map, gesorteerd op uitstapstattion. Tien minuten voordat de trein de bestemming bereikt wordt de reiziger gewekt. Leuk systeem. Om een uur of vier stappen de andere reizigers van mijn compartiment uit. Als het licht wordt lig ik vanuit mijn (tussen) bed naar buiten te kijken. Het landschap is bergachtig en de trein volgt een rivierdal. Als de tren een tunnel inrijdt is het plotseling pikdonker want de lichten zijn nog uit.

In Wenzhou worden we afgehaald door een klasgenootje van S. en gaan we op weg naar Li' ao, het geboortedorp van S. Haar terugkomst moet gevierd worden en na het afgeven van de bagage bij oma Chang, de moeder van S., wordt dat vieren ingezet met een flinke maaltijd. Waar eten is, is een feestje en waar een feestje is, is eten. Zo eenvoudig is dat. En eten met een gezelschap doe je in een prive ruimte. De restaurantzaal zelf is leeg maar de privekamers daar omheen zijn goed bezet. En dan begint het grote aanvoeren. Op het moment dat ik denk van nou dit was het wel, gaat de deur open en worden er weer nieuwe schalen aangevoerd. En dat een aantal keren. Verstaan doe ik niets. Het trakterende echtpaar (er is altijd iemande aan de beurt) spreekt wat Frans. Maar dat blijft beperkt tot wat algemene uitwisselingen. Het gaat verder in het Chinees maar niet echt synchroom en zeker niet volgtijdelijk; er lopen een aantal gesprekken door elkaar en als er dan gebeld wordt neemt het volume noodzakelijkerwijs toe. Hoewel ik er geen klap van versta houdt de Babylonische vrolijkheid mij goed bij de les.Na het eten nog even het dorp in en terug gelopen naar oma Chang die mij blij verwent met thee en een schoongemaakt appeltje. Het avondeten heeft oma Chang voor mij en H, gemaakt. De vervolg invitatie uithuizig was ons allebij even te veel. S. is wel geweest maar kwam later op haar tandvlees thuis.

De invitaties zetten door. Dat is "Chinese kultuur" wordt mij meer dan eens uitgelegd. Trakteren tot je er arm van bent en eten tot je ploft. Overigens zijn lang niet alle mensen arm. Veel mensen hebben fortuin gemaakt in het buitenland niet omdat ze allemaal zo vreselijk veel verdiend hebben maar omdat sparen, meestal voor de oude dag, een tweede natuur is. 

Mensen die bij de overheid of bij een staatsbedrijf werken moeten met hun 50ste met pensioen en dat is niet karig, tot wel 70% van het laatst verdiende loon. En daarna zoeken ze vaak er weer een klusje bij. Een vriendin van S. is directeur van een middelbare school geweest en is ook met haar 50ste eruit gegaan en heeft nu een pensioen van 5000 Yuen, ruim 700 euries. Dat lijkt niet veel maar daar kun je hier heel wat mee doen en boevendien heeft haar man nog een bedrijfje. Zij heeft dan ook voor hun zoon in Wenzhou een appartement gekocht en dat pico bello laten opknappen. Dat scheelt een slok op een borrel op de huwelijksmarkt. Want moeder maakt zich grote zorgen; zoonlief is al 27 en heeft nog steeds geen dame thuis aan pa en ma gepresenteerd!

Een poging om de bergen in te trekken mislukt jammerlijk. De bus er naar toe is geen probleem, de overstap bus verder omhoog wel. Mensen die in de buurt van de halte wonen veronderstellen al dat de bus niet zal rijden want het heeft geregend en dan is het te gld om in de bergen te rijden. Maar nergens staat dat bekend gemaakt. Een eenzame politieagent die onder een parasol op een klapstoel zit omdat ter plekke een botsing tussen twee auto's heeft plaats gevonden, bevestigd inderdaad dat de bus wel niet zal rijden. De beide auto's hebben flinke blikschade maar de bestuurders mankeren gelukkig niets. Kennelijk wordt er gewacht op een of meer sleepauto's. En daar gaat een beetje politieman echt niet bij staan. De rest van de dag een vervangend programma, lopen en bussen door Wenzhou en met een boot naar een eiland in de rivier, Jiangsin park. Beetje oud, beetje nieuw en beetje boel pretpark. Ben er toch maar geweest.

Zaterdagavond is dansavond. We worden opgehaald door een vriendin van S. Oma ook mee. Op een plein in het dorp zijn een stuk of dertig vrouwen aan het dansen in rijen van zes, en zo vijf rijen diep; 30 dames. Een aantal mannen, duidelijk aanhang, hangen er omheen of passen op kinderen. De meeste met gezichten van "Ik hoor hier niet bij, ik weet hier niets van." Ik vraag of mannen niet mee mogen doen. Dat is zeker niet het geval maar ze durven het gewoon niet. De leidster is een zeer soepele dame die echt heel sierlijk en rytmisch dansen kan. En nog net zo oud als ik ook wordt mij verteld. Een op maximale vervorming staande luidsprekerbox verzorgt de dansmuziek. Ieder muziekstuk leidt tot een andere dansvorm. Sommige dansen zijn heel sierlijk, sommmigen doen het ook echt perfect en bijna simultaan. Sommigen haken af en toe af omdat ze het niet meer kunnen bijbenen. En daar kan ik mij iets bij voorstellen. 

Terug wandelen we langs de kerk van oma. Oma laat ons de kamer zien die ze daar gehuurd heeft. Want als ze alleen is durft ze niet alleen hier in dit grote huis te slapen. Dus gaat ze in de avond op pad naar haar kamertje bij de kerk en loopt ze in de morgen weer terug. Daar, bij de kerk, voelt ze zich veilig want er is een nachtwaker en ze woont tussen andere mensen. 

Het is avond maar er wordt hier en daar nog hard doorgewerkt. Soms zitten er een mens of zes op een rijtje iets te pellen in een piepklein kamertje waar ook al kinderen op bed liggen, soms zitten er meisjes te naaien achter een enorme berg stoffen en soms is het een naaifabriek waar door computergestuurde meganaaimachines stroken worden geborduurd. Daar worden we uitgenodigd om een kijkje te nemen. 24 uur per dag, 7 dagen in de week, ratelen de borduurmachines met het geluid van een complete wereldoorlog; midden in een woonwijk. Er staan meer dan zes machines ieder zeker 5, 6 meter lang waarop per machine een stuk of twintig naaiunits staan te ratelen. Ander patroon? USB stick erin en opnieuw opstarten.

Zondag opnieuw op weg naar de bergen, Daluo San (de theebergen). Het weer werkt mee en de eerste bus ook. Overstappen op bus 2 die de bergen in gaat lukt minder want die komt niet opdagen. Plaatselijke informatie levert op dat het nog wel anderhalf uur kan duren. Dus we beginnen maar omhoog te lopen. En dat is hier niet echt gebruikelijk hoewel we later nog wel wandelaars zullen tegenkomen. Na ongeveer drie kwartier de haarspeldbochten naar boven belopen te hebben stopt er een auto. Of we een lift willen hebben naar boven. Dat wel. We zitten er net in en de Samsung mobiel schiet al de eerste foto's. Van mij, uiteraard. Een flink eind omhoog moeten we er weer uit want zij moeten een andere kant op. Niet erg want het is zeer de moeite waard om verder te lopen. Nog wel bijna 5 km naar de top. Na een bord eten onderweg nemen we toch maar een taxibusje. Bijna op de top gaat een pad aan de andere kant naar beneden.  Zo steil naar beneden dan het goedddeels als trap is uitgevoerd. Naar werd verteld meer dan 2500 treden. Hoe vaak de trap af zou dat in een gemiddelde eengezinswoning zijn. Maar de tocht is prachtig en leidt langs en door de groene beboste helling, langs oude graven, langs citrus boomgaarden, langs tempels en komt uiteidelijk uit bij een stuwmeer. Uiteindelijk dachten wij maar misschien net over de helft. Over de stuwdam weer omhoog naar een schilderachtig maar helaas grotendeels verlaten bergstadje. Verder weer trappen, gelukkig ook nu weer naar beneden. Onderweg komen we een paardje en een muildier tegen, zwaar bepakt, voorzichtig de trappen beklimmend. Nu weten we hoe de bewoners boven bevoorraad worden. Morgen misschien wel spierpijn maar dan wel verdiend.